Năm 1963 học hết phổ thông, Chu Lai nhập ngũ, là học viên trường nghệ thuật quân đội, sau đó về Đoàn kịch Tổng cục Chính trị. Năm 1965, ông xin đi chiến trường, được cử về học đại học quân y. Học dở dang, năm 1967 ông lại xin đi chiến đấu ở chiến trường miền Đông Nam Bộ. Bắt đầu ở bộ binh chủ lực, sau đó là chiến sĩ rồi đại đội trưởng đặc công địa phương vùng ven Sài Gòn. Sau ngày giải phóng miền Nam, nhà văn Chu Lai về Ban Tuyên huấn Quân khu 7 rồi ra học tại Trường viết văn Nguyễn Du khóa 1. Năm 1982, ông về công tác tại Tạp chí Văn Nghệ Quân Đội cho đến khi nghỉ hưu với quân hàm Đại tá.

Phố, Ăn mày dĩ vãng, Cuộc đời dài lắm, Cuộc đời dài lắm, Khúc bi tráng cuối cùng Mưa Đỏ được Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2016.

Giải thưởng Văn học Bộ Quốc phòng. Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007. Ba lần Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam.